Pan sefydlodd Dr Martin Scurr ImmunoServ yn ystod y pandemig, gwelodd le yn y byd am gwmni ymchwil contract sy’n arbenigo yn y sector imiwnoleg – gweithrediad sydd â’i drefniadau ymchwil a datblygu ei hun ar gyfer datblygu ystod o brofion awdurdodol, sy’n mesur ymatebion imiwnedd i firysau, bacteria a chanser.
15 mis yn ddiweddarach, mae’r weledigaeth honno a rennir gan Brif Swyddog Gweithredol newydd ImmunoServ, Dr. James Hindley, wedi creu menter sydd mewn sefyllfa unigryw i gyflawni ymchwil contract cyn-glinigol a chlinigol ym meysydd imiwnoleg ac imiwnoleg canser – gan sicrhau cyllid sylweddol gan Innovate UK ac sydd eisoes yn darparu profion o’r radd flaenaf ar ran Bwrdd Iechyd Caerdydd a’r Fro.
O ddechrau sefydlog, mae’r cwmni nodedig hwn o Gaerdydd yn cael ei gydnabod fwyfwy fel y Partner Ymchwil Imiwnoleg o ddewis – ac yn cael ei barchu fel presenoldeb disglair yn sector technoleg feddygol hynod werthfawr P-RC.
O ystyried y perfformiad rhyfeddol sydyn hwn, mewn sector lle gall gymryd blynyddoedd lawer yn aml i gael clod gan y diwydiant, fe wnaethom cwrdd â James a Martin i ddysgu am eu cymhellion eu hunain a bwrw golwg ar eu taith hyd yma…
Cyflymu arloesedd drwy wasanaethau labordy pwrpasol
“Ein prif bwrpas yw darparu gwasanaethau labordy pwrpasol sy’n canolbwyntio ar imiwnoleg sy’n darparu data o ansawdd uchel ar gyfer partneriaid diwydiannol neu academaidd” esbonia James, entrepreneur biotechnoleg â phrofiad lefel uwch o reoli nifer o brosiectau arloesi cydweithredol yn yr UE a’r DU. “Gwyddom fod bod ar y blaen ac aros ar y blaen yn golygu bod yn arweinydd gweithredol ym maes arloesi. Dyna pam yr ydym wedi buddsoddi ac yn parhau i fuddsoddi mewn ymchwil a datblygu sy’n arwain y byd, gan sicrhau y gallwn bartneru gyda’r gorau yn y maes – gan gyflymu arloesedd i ddod â chynhyrchion a gwasanaethau arloesol i’r farchnad.”
Mae rhannau helaeth o waith ImmunoServ yn canolbwyntio ar y pandemig ar hyn o bryd – efallai nad yw’n syndod o ystyried bod Martin (uwch wyddonydd ym Mhrifysgol Caerdydd sydd â dros 13 mlynedd o brofiad yn y maes imiwnoleg) yn ymchwilydd arweiniol ar brosiect a ariennir gan SBRI Innovate – prosiect sy’n cael ei ariannu gan y DU i ddatblygu prawf celloedd gwrthgyrff a T cyfunol ar gyfer Covid-19 sydd bellach yn cael ei ddefnyddio’n glinigol i reoli grwpiau cleifion sydd mewn perygl, gyda gwaith yn mynd rhagddo i gynyddu’r raddfa ymhellach ar gyfer y boblogaeth gyffredinol.
Dau Imiwnolegwr Celloedd T yn rhannu Ysbryd Partneriaeth
Ond dim ond rhan o stori ImmunoServ yw’r pwyslais hwnnw ar C19. “Mae James a minnau’n imiwnolegwyr celloedd T gyda doethuriaeth mewn imiwnoleg celloedd T ac yn y gorffennol mae’r ddau ohonom wedi neilltuo rhan fawr o’n hymchwil i ganser” esbonia Martin. “Mae fy ngwaith fy hun wedi dod â ffocws penodol ar fesur ymatebion celloedd T mewn cleifion canser sy’n derbyn imiwnotherapi, sydd wedi golygu arwain prosiectau a gychwynnodd gysylltiadau â phartneriaid diwydiannol: cydweithrediaethau arbenigol gyda’r gallu i drosi ein hymchwil yn imiwnotherapiwteg newydd sydd ar gael yn fasnachol at ddefnydd clinigol – ac mae’r ysbryd hwnnw o gydweithredu yn un o bileri allweddol athroniaeth ImmunoServ.”
Mae James yn ategu hynny: “Gwyddom y gall celloedd T gynhyrchu ymateb i amrywiaeth o wahanol glefydau a feirysau ac ar hyn o bryd rydym yn cymhwyso’r wybodaeth honno i’r pandemig. Mae ymateb celloedd T yn ddefnyddiol ar gyfer diffinio imiwnedd – sy’n gweithredu fel rhan o fanc cof naturiol a system wyliadwriaeth yn ein corff, ynghyd â’n celloedd B sy’n cynhyrchu gwrthgyrff. Gall celloedd T weithredu i ddileu clefyd o’ch corff, ond mae mesur y celloedd yn anodd iawn gan fod angen cynnal arbrofion llafurus arnynt yn y labordy.
“Mae ImmunoServ wedi symleiddio’r dull hwn i’w gwneud yn llawer haws profi ar boblogaeth ehangach – gan gymryd llawer mwy o samplau gwaed, dadansoddi ymateb celloedd T mewn mewnbwn llawer mwy, gan nodi’n gywir ymateb y gell i’r brechlyn ac yn y pen draw mesur lefelau imiwnedd.”
Cydweithrediadau arloesol i ddod â phrofion celloedd T i’r bobl gyffredin
Mae’r awydd hwnnw am bartneriaeth wedi gweld ImmunoServ yn cydweithio â Phrifysgol Caerdydd ar raddfa helaeth – gan recriwtio o astudiaeth brofi’r Brifysgol a defnyddio cyllid gan Lywodraeth y DU ac Innovate UK i arloesi prawf cartref cyntaf yn y byd gan ddefnyddio gwaed pig bys i fesur ymateb celloedd T, gyda 300 o roddwyr yn cymryd rhan ledled y DU.
Mae Martin yn esbonio’r gwahaniaeth y mae hyn yn ei wneud wrth helpu i frwydro yn erbyn y pandemig: “Rydym yn cynhyrchu’r pecynnau yn fewnol, gan ddefnyddio gwasanaeth post â blaenoriaeth y Post Brenhinol i’w hanfon allan – yna mesur cyfradd ymateb celloedd T a’r ymateb gwrthgyrff ar yr un pryd, gan ddefnyddio’r sampl pig bys sengl hwnnw. Gall unrhyw un dros 18 oed fod yn rhan o’r astudiaeth hon, dim ond drwy gofrestru ar ein gwefan. Rydym eisoes wedi gordanysgrifio – mae nifer y gwirfoddolwyr sydd wedi eisiau cymryd rhan yn y pandemig hwn wedi bod yn anhygoel!
“Roeddem yn gobeithio y byddai gan bobl ddiddordeb mewn gwybod eu lefelau imiwnedd ac am allu profi hynny gartref. Mae ein datblygiad yn symud profion y tu hwnt i PCR a phrofion llif unffordd – rydym yn ymdrin â’r sefyllfa ar ôl i’r haint ‘fynd’, gan adael i bobl wybod eu lefelau imiwnedd pe baent yn dal y feirws eto. Mewn gwirionedd, rydym yn dod â phrofion celloedd T i’r bobl gyffredin.”
Arloesi cynnydd, o Covid i Ganser, a thu hwnt.
Daeth James â’r sgwrs i ben drwy bwysleisio gwaith ehangach ImmunoServ: “Nid Covid yw ein craidd, ond mae wedi gorfod dod yn hynny am y flwyddyn neu ddwy ddiwethaf. Wrth symud ymlaen mae ein gwaith parhaus yn canolbwyntio ar ganser – ac rydym am gymhwyso rhai o’n dysgu presennol i’r ffordd rydym yn profi cleifion canser sy’n derbyn imiwnotherapi. Rydym yn rhan o dreial clinigol sy’n atal canser rhag dychwelyd – ac rydym hefyd yn gweithio ar dreial clinigol cenedlaethol sy’n atal ail bwl o ganser y coluddyn, gan fesur ymateb imiwnedd claf i’w diwmor a hefyd yr ymatebion hynny wrth atal twf tiwmor rhag dychwelyd.
“Mae’r posibiliadau ar gyfer yr hyn a wnawn bron yn ddiddiwedd – fel enghraifft, rydym yn datblygu prawf tebyg iawn a fydd yn gweithredu fel system rybuddio ar gyfer y ffliw – ac rydym am wneud pobl yn fwy ymwybodol ein bod yma ac yn gallu gwneud y gwaith hwn. Rydym yn datblygu ein gweledigaeth yn y rhanbarth hwn, gydag uchelgeisiau i fod yn gyflogwr mawr o swyddi sgiliau uchel a thechnoleg uwch – a chael ein cydnabod yn fyd-eang fel arweinydd mewn ymchwil imiwnoleg sy’n effeithio’n gadarnhaol ar fywydau a lles pobl yma yn y rhanbarth ac ar draws y byd”.
