Mae ein Sector Cyhoeddus yn trawsnewid o flaen ein llygaid, wedi’i sbarduno gan syniadau newydd, sgiliau newydd a phwrpas newydd. Mae’r newid mawr hwn yn dod â syniadau newydd, gorwelion ehangach ac arloesedd gwirioneddol – gyda’r rhaglen INFUSE arloesol yn darparu’r llwyfan a’r cyfle i bobl gwasanaeth cyhoeddus ddatblygu’r wybodaeth a chaffael yr offer a fydd yn llunio Cymru a’r DU am ddegawdau i ddod.
I ddathlu dechrau’r broses recriwtio ar gyfer Carfan Dau y rhaglen wirioneddol ryfeddol, mae’r erthygl ddwy ran hon yn archwilio sut mae’r rhaglen Infuse yn ‘gweithio’, y canlyniadau eithriadol o amrywiol y mae eisoes wedi’u cyflawni yn ein rhanbarth – a’i gweledigaeth ar gyfer galluogi a grymuso ein gweithwyr yn y sector cyhoeddus i wneud y gorau o wasanaethau a manteisio i’r eithaf ar eu potensial eu hunain.
Hanes balch o’r Sector Cyhoeddus fel arloeswr mawr…
Mae sectorau cyhoeddus ledled y byd wedi wynebu pwysau difrifol ers amser maith i drawsnewid ac addasu. Bu pwysau ariannol, disgwyliadau cynyddol y cyhoedd, a’r angen i fynd i’r afael â materion fel poblogaethau sy’n heneiddio a newid yn yr hinsawdd wedi herio gwasanaethau’r llywodraeth o flwyddyn i flwyddyn i gyflawni fel erioed o’r blaen.
Er gwaethaf yr heriau hyn, mae’r sector cyhoeddus wedi meistroli rhai o’n dyfeisiadau mwyaf trawsnewidiol – gan gynnwys y Rhyngrwyd a’r We Fyd-eang – sy’n dangos y gall cario dyletswydd gofal a darparu arloesedd fynd law yn llaw, ac maent yn aml yn gwneud hynny.
Dros y 18 mis diwethaf rydym i gyd wedi elwa ar y cydbwysedd hwnnw o ddyletswydd gyhoeddus a dyfeisgarwch sefydliadol yma ym Mhrifddinas-Ranbarth Caerdydd.
Yn sgil y pandemig cyflwynodd ein hawdurdodau unedol ddatblygiadau arloesol a newidiodd ein ffordd o weithio (a bywydau) fel gwasanaeth gofal cymdeithasol i oedolion ar-lein Cyngor Blaenau Gwent a Thorfaen, system awtomeiddio ddigidol Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili i gyflymu ac ehangu’r ddarpariaeth prydau ysgol am ddim yn sylweddol, yn ogystal â lansio Gwasanaeth Digidol chwyldroadol GIG Cymru i Gleifion a’r platfform mewngofnodi untro cyhoeddus, sy’n arwain y byd yn llythrennol o ran democrateiddio llif gwybodaeth gofal iechyd cleifion.
Mae’r ysbryd hwnnw o welliant parhaus yn tanio’r rhaglen sgiliau ac arloesi tair blynedd yn y sector cyhoeddus: catalydd ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus arloesol y dyfodol y mae P-RC a Venture yn falch o’u cefnogi.
Rhaglen Sgiliau ac Arloesi’r Sector Cyhoeddus Infuse
Mae Infuse yn rhaglen arloesi ac ymchwil a ariennir gan Gronfa Gymdeithasol Ewrop drwy Lywodraeth Cymru ac a gynlluniwyd i gefnogi’r 10 awdurdod lleol ym Mhrifddinas-Ranbarth Caerdydd – sy’n helpu gweithwyr y sector cyhoeddus yn P-RC i fanteisio ar y sgiliau, y dulliau a’r offer sy’n gwella eu gallu i arloesi.
Mae’n rhaglen tair blynedd sy’n seiliedig ar gyfleoedd i fynd i’r afael â chwestiynau bywyd go iawn ac wedi’i llywio gan yr heriau mwyaf sy’n wynebu ein rhanbarth – gan gynnwys dwy thema allweddol cyflymu datgarboneiddio a datblygu cymunedau cefnogol. O’r herwydd, mae’r rhaglen arloesol hon yn chwarae rhan weithredol wrth ddod o hyd i atebion i gwestiynau tyngedfennol megis sut mae mynd yn garbon niwtral, sut rydym yn gorfodi ac yn mesur effaith ein newidiadau, sut mae darparu ein gwasanaethau orau mewn byd ôl-bandemig – a sut mae helpu ein cymunedau i ddod yn fwy cefnogol?
Mae’r rhaglen yn cael ei harwain gan Gyngor Sir Fynwy mewn cydweithrediad â Phrifysgol Caerdydd, Y Lab, Nesta, Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd a’r 10 awdurdod lleol – ac mae’n cyd-fynd â gweithgarwch Cronfa Her Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, sydd â’r nod o gynnig cyllid ar gyfer atebion i’r heriau sy’n dod i’r amlwg yn sgil y rhaglen Infuse.
Rhaglen ymarferol o archwilio, profi a chyflawni
Mae’r rhaglen wedi’i chynllunio i fanteisio i’r eithaf ar y sgiliau a’r gallu i arloesi a syniadau uchelgeisiol. Wedi’i chyflwyno dros chwe mis, gall y rheiny sy’n ymuno â Charfan 2 y rhaglen ddisgwyl symud ymlaen drwy bum cam, wedi’u cynllunio i ysbrydoli ffyrdd newydd o weithio, grymuso partneriaethau cyswllt i weithredu a dathlu a rhannu dysgu.
Mae’r cam ‘Ysbrydoli‘ yn ymwneud â herio’r status quo, archwilio potensial, ystyried yr hyn sy’n bosibl a gofyn ‘beth os…?’ Mae’r cam ‘Dysgu ac Ysgogi’ yn gosod y sylfeini ar gyfer arloesi. Mae perthnasoedd cydweithredol yn ffurfio ac mae mwy o awydd am newid. Nesaf mae ‘Dysgu ac Archwilio’, meithrin gwybodaeth a sgiliau yn y labordai arloesi, gan ganolbwyntio ar gydweithredu a her eu tîm. Mae’r cam ‘Arbrofi‘ yn rhoi syniadau ar brawf mewn amgylchedd diogel lle mae methiant yn llwyddiant oherwydd ein bod wedi dysgu rhywbeth. Y cam olaf yw ‘Dathlu‘, lle mae dysgu’n cael ei gyfleu fel y gall pawb elwa. Gyda hyfforddi a mentora drwy gydol y rhaglen, erbyn diwedd y rhaglen mae gan bob cyfranogwr yr hyder a’r gallu i roi’r sgiliau newydd ar waith yn y byd go iawn.
Mae ‘profiad y labordy’ yn ardderchog ac mae’n cynnwys archwilio, darganfod, profi a darparu dulliau a chanlyniadau ‘gwell’ drwy:
- Y Lab Addasu – sy’n grymuso gweithwyr y sector cyhoeddus i ddylunio a chyflwyno arbrofion sy’n profi atebion a allai gael eu haddasu ar gyfer problemau rhanbarth.
- Y Labordy Data – sy’n galluogi cyfranogwyr i gasglu, rheoli, dadansoddi, deall a sicrhau defnydd mwy effeithiol o ddata wrth wneud penderfyniadau.
- Y Labordy Caffael – sy’n cefnogi gweithwyr y sector cyhoeddus i ddysgu, datblygu a phrofi prosesau a dulliau newydd ar gyfer caffael cynhyrchion a gwasanaethau arloesol.
Mae’r rhaglen unigryw hon yn gyfle gwych i’n gweithwyr yn y sector cyhoeddus ddysgu arferion gorau o rai o’r bobl fwyaf dawnus yn Ewrop – a meithrin sgiliau newydd mewn amgylchedd diogel sy’n rhoi pob anogaeth i roi cynnig arnynt, gan ddatblygu rhwydweithiau newydd ar yr un pryd sy’n galluogi pobl i gydweithio â chydweithwyr o bob rhan o’r rhanbarth.
Sut mae ‘carfan alffa’ eisoes yn newid ein byd…
Cynhaliwyd carfan gyntaf y Rhaglen hon a gefnogir gan P-RC yn 2021, gyda grŵp arloesol o 13 o weithwyr o bob rhan o’r rhanbarth yn cychwyn ar daith bersonol a phroffesiynol gyda’r nod o ddatblygu’r dewrder i roi cynnig ar syniadau newydd, cael cymorth ymarferol i archwilio a phrototeipio, meithrin y cadernid personol i ddysgu o fethiannau – ac yn y pen draw tyfu fel unigolion, cryfhau ymhellach yr ysbryd o arloesi sy’n sbardun allweddol i’r sector cyhoeddus yma yng Nghymru a’r DU.
Mae ‘carfan alffa’ eisoes wedi profi llwyddiant ysgubol, gan feithrin syniadau arloesol sy’n datblygu’n ddatblygiadau arloesol ar draws amrywiaeth eang o feysydd, gan gynnwys:
Mapio Ardal Breswyl Prifddinas-Ranbarth Caerdydd ar gyfer Datgarboneiddio â Blaenoriaeth, drwy dîm trawsawdurdod o bartneriaethau cyswllt Infuse sy’n datblygu map GIS i nodi ac ymgysylltu â’r cymunedau a fyddai’n elwa fwyaf ar ymyriadau perthnasol.
Hyfforddiant Llythrennedd Carbon sy’n galluogi cymunedau ar draws Dyffryn Wysg i fynd i’r afael â’r Argyfwng Hinsawdd, gan helpu unigolion i ddeall – a lleihau – eu heffaith carbon
Caffael Arloesol sy’n creu cyfleoedd masnachol ar draws Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, gan annog mwy o gaffael cyhoeddus ‘lleol’ sy’n creu mwy o wytnwch i gyflenwyr lleol.
Archwilio Atebion Ymarferol i Reoli Ffrydiau Gwastraff, gan gynhyrchu ynni drwy dreulio deunydd fel gwastraff cŵn yn anaerobig – gan droi perygl iechyd yn ffynhonnell ynni gynaliadwy.
Datblygu Llyfrgell Benthyca Ddigidol, gan ddefnyddio’r offer a’r wybodaeth a gafwyd ar y rhaglen Infuse.
Sefydlu Dull DCSA mewn Awdurdodau Lleol – archwilio’r ffordd orau o roi cymunedau wrth wraidd y broses gymunedol, drwy Ddatblygu Cymunedol sy’n Seiliedig ar Asedau.
Mae’r cynnydd a wnaed eisoes wedi bod yn hynod o galonogol ac yn ein herthygl nesaf, byddwn yn cwmpasu’n fanylach sut mae pob un o’r prosiectau hyn yn dwyn ynghyd arferion gorau a dulliau newydd er budd pob cymuned ledled De-ddwyrain Cymru – a darganfod sut mae gweledigaeth Infuse eisoes yn agor llygaid a meddyliau rhanddeiliaid mewn llawer o wahanol gymunedau ar draws ein rhanbarth.
I gael gwybod mwy am y rhaglen arloesol hon – neu i gymryd rhan yng ngharfan nesaf Infuse – ewch https://www.monmouthshire.gov.uk/cy/infuse/
